Glyfosaat is een van de meest gebruikte onkruidverdelgers ter wereld en het hoofdingrediënt in Roundup. Het wordt op grote schaal gebruikt in de landbouw, maar ook in je eigen achtertuin kun je het regelmatig tegenkomen. Het lijkt misschien handig om snel van onkruid af te komen, maar glyfosaat is een stof waar je voorzichtig mee moet zijn. Niet alleen voor het milieu, maar vooral voor je gezondheid. Wij verdiepen ons steeds meer in bewuster leven en gezonder leven, en het vermijden van glyfosaat hoort daar zeker bij. Mijn interesse hierin ontstond doordat het maïsveld van de buren bij mijn schoonmoeder besproeid werd en nu realiseer ik me pas het effect dat het kan hebben op de gezondheid.
In dit artikel leggen we uit waarom glyfosaat een probleem is, en geven we je 7 redenen waarom je het beter kunt vermijden. Daarnaast geven we praktische tips om je blootstelling te verminderen en vertellen we waar je in Nederland glyfosaat het vaakst tegenkomt.
Glyfosaat is in de landbouw en particuliere tuinen populair omdat het effectief is tegen onkruid. Maar er kleven ernstige gezondheidsrisico’s aan. Glysofaat heeft volgens verschillende onderzoeken schadelijke effecten op de mens en het milieu. De stof blijft lang in de bodem zitten en kan via gewassen en drinkwater in ons lichaam terechtkomen. Het wordt in verband gebracht met ernstige gezondheidsproblemen, waaronder kanker en verstoringen van het hormonale systeem.
Roundup is een bekend merk van onkruidverdelgers die glyfosaat bevatten. Het wordt vaak gebruikt door particulieren voor het bestrijden van onkruid in tuinen en opritten, maar het wordt ook op grote schaal toegepast in de landbouw. Hoewel Roundup zeer effectief is tegen onkruid, zijn de gezondheidsrisico’s voor mensen en dieren aanzienlijk, zoals hierboven besproken.
In Nederland is Roundup (en daarmee glyfosaat) voor particulieren verboden, maar voor bedrijven en de landbouw is het nog steeds toegestaan. Dit betekent dat je het als particulier niet meer kunt kopen voor in je tuin, maar de landbouw blijft het gebruiken om bijvoorbeeld gewassen onkruidvrij te houden .
Glyfosaat wordt in verband gebracht met een reeks ernstige gezondheidsproblemen. Hier zijn enkele van de belangrijkste ziektes en gezondheidskwesties waarover je op de hoogte moet zijn:
Kanker:
Een van de grootste zorgen is het potentiële carcinogene effect van glyfosaat. In 2015 classificeerde het International Agency for Research on Cancer (IARC) glyfosaat als “waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens” . Studies suggereren een verband tussen blootstelling aan glyfosaat en een verhoogd risico op non-Hodgkin-lymfoom, een type bloedkanker . Dit heeft geleid tot rechtszaken over de hele wereld en verhoogde bezorgdheid over het gebruik ervan, vooral in de landbouw.
Parkinson:
Er zijn aanwijzingen dat glyfosaat kan bijdragen aan hersenziekten zoals Parkinson, een van de snelst groeiende neurologische aandoeningen wereldwijd. Dit kan te maken hebben met de manier waarop glyfosaat zenuwcellen beïnvloedt, waardoor neuro-inflammatie en oxidatieve stress ontstaan . Deze processen spelen een rol in de ontwikkeling van Parkinson, waarbij de hersencellen die dopamine produceren worden beschadigd.
Hormonale verstoring:
Onderzoek wijst erop dat glyfosaat hormoonontregelende eigenschappen heeft. Dit betekent dat het de natuurlijke hormonale balans in ons lichaam kan verstoren, wat kan leiden tot reproductieve problemen, aangeboren afwijkingen en andere gezondheidsproblemen . Vooral de verstoring van oestrogeen wordt vaak genoemd, wat de vruchtbaarheid kan beïnvloeden en het risico op borstkanker kan verhogen.
Immuunsysteem en darmgezondheid:
Glyfosaat kan ook je darmmicrobioom verstoren, wat cruciaal is voor je immuunsysteem en algehele gezondheid . Een verstoord darmmicrobioom kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals spijsverteringsproblemen of een leaky gut. Chronische blootstelling aan glyfosaat kan bovendien je immuunsysteem verzwakken, waardoor je vatbaarder wordt voor ziekten en infecties.
Psychische aandoeningen:
Er is groeiende bezorgdheid over een mogelijke link tussen bestrijdingsmiddelen zoals glyfosaat en de toename van psychische aandoeningen bij jongeren. Blootstelling aan glyfosaat wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op problemen zoals angst, depressie, impulsiviteit, agressie en zelfs leerstoornissen . Hoewel hier nog meer onderzoek naar nodig is, zijn de eerste signalen zorgwekkend.
Gelukkig zijn er verschillende manieren om jezelf en je gezin te beschermen tegen glyfosaat:
Als je glyfosaat echt wilt vermijden, is het belangrijk om alert te zijn op wat je koopt en waar je eet. Lees etiketten, kies voor biologische producten en wees bewust van de plaatsen waar je je bevindt, vooral op landbouwgrond of stedelijke gebieden waar herbiciden worden gebruikt.
In Nederland wordt glyfosaat vooral in de landbouw gebruikt. Dit betekent dat je in landbouwgebieden, maar ook op openbare plekken zoals parken, grasvelden en zelfs sportvelden, mogelijk met glyfosaat in aanraking komt. Stedelijke gemeenten gebruiken steeds vaker alternatieven, maar in landelijke gebieden blijft het gebruik van glysofaat gangbaar.
Glyfosaat is alomtegenwoordig, maar dat betekent niet dat we ons erbij neer moeten leggen. Door bewust te kiezen voor biologisch voedsel, natuurlijke onkruidverdelgers en het vermijden van glyfosaatrijke plekken, kun je de impact op je gezondheid beperken. Je lichaam zal je dankbaar zijn!
Bronnen
: IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, 2015.
: Thongprakaisang, S. et al. (2013). “Glyphosate induces human breast cancer cells growth via estrogen receptors.” Food and Chemical Toxicology.
: Mesnage, R. et al. (2015). “The impact of glyphosate on gut microbiota.” Environmental Health Perspectives.
: United States Environmental Protection Agency (EPA), 2017.
: Uversky, V.N. (2019). “Neurotoxicity of glyphosate-based herbicides.” Toxicology Reports.
: Krüger, M. et al. (2013). “Glyphosate suppresses the growth of beneficial gut bacteria.” Current Microbiology.
: Zaller, J. et al. (2014). “Glyphosate and soil biology.” Soil Biology and Biochemistry.
: Rijksoverheid, 2021.
: Schinasi, L. & Leon, M.E. (2014). “Non-Hodgkin lymphoma and occupational exposure to agricultural pesticide chemical groups.” Environmental Health Perspectives.
: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), 2023.